Wat is het leuk om als oma of opa de sprongen in de ontwikkeling van je kleinkind te kunnen volgen. En wat geeft het een goed gevoel als je aan die ontwikkeling kunt bijdragen. Doorgaans heb je die mogelijkheid: je maakt puzzels, leest voor, voetbalt, troost, kookt, bouwt met lego, maakt muziek of doet boodschappen. Je leert het kind om bij stukjes en beetjes de omgeving te begrijpen. Opa’s en oma’s hebben daarvoor meestal wat meer tijd en meer geduld dan de ouders. Het kind de ruimte geven om te ontdekken en het stimuleren om te vragen en antwoorden te zoeken, daar zijn de meeste grootouders heel geschikt voor.
Kinderen ontdekken de wereld door voelen, kijken, luisteren, ruiken en proeven. Door combineren van hun gewaarwordingen zien ze verbanden waardoor ze zich steeds makkelijker in de wereld kunnen bewegen. Kinderen merken het verschil tussen groot en klein, tussen licht en zwaar of tussen hard en zacht. Een groot voorwerp is vaak zwaar en stoten aan iets hards is meestal pijnlijk. De zintuigen zijn de werktuigen van de jonge geest waarmee de cognitieve vaardigen worden gevormd. Als mens hebben we die cognitieve ontwikkelingsmogelijkheden vanwege onze biologische constitutie. Maar de biologie alleen is ontoereikend om ons toe te rusten voor de wereld waarin we leven. Als we niet ondergedompeld worden in cultuur dan redden we het niet. We leren gebruiken, afspraken en gedrag waardoor we met anderen kunnen omgaan. We leren gevoelens van onszelf en van anderen herkennen en begrijpen.
Bij de ontwikkeling van kinderen hoort ook het ontplooien van het denken en het redeneren. Welke dingen zijn even groot, wat is meer of juist minder, welke overeenkomsten of verschillen zie je? Wat zou er gebeuren als je iets verandert en kun je nagaan of dat dan ook klopt? In de geschiedenis van de mensheid zijn ook steeds weer dat soort vragen gesteld. Er zijn antwoorden gegeven die soms wel maar vaak ook niet bleken te kloppen, maar door kritisch te blijven nam geleidelijk aan het inzicht toe. Wat een kind doorloopt in zijn cognitieve ontwikkeling is in zekere zin terug te vinden in de historie van de mensensoort. Praten, tellen, meten, rekenen, vergelijken, schrijven; kortom denken en redeneren als een menselijke capaciteit om ons in de wereld te kunnen handhaven.
Op deze blogsite worden de ervaringen van kleinkinderen gevolgd door de ogen van een opa die de kinderlijke ontdekkingen in het perspectief plaatst van de ontdekkingen van de mensheid. De nadruk ligt daarbij op de geschiedenis van de wiskunde als voorbeeld van het ontstaan van een logische redeneertrant. De blogs gaan niet over sommetjes maar over algemene inzichten. Hopelijk kunt u door het lezen van de blogs de ontdekkingstochten die uw kleinkind gaat maken met extra veel plezier volgen.