Negatief gewicht.

Vandaag kookt opa. Dat doet hij natuurlijk wel vaker en de kleinkinderen vinden dat wel gezellig. Deze keer wordt het een simpele rijstmaaltijd. De rijst moet worden afgewogen. Oma en opa hebben een elektronische weegschaal. Je plaatst eerst op de weegschaal een bakje waarin je de rijst gaat afwegen, daarna zet je in de display het gewicht op nul. Na het afwegen van de juiste hoeveelheid haal je het gevulde bakje van de weegschaal. En dan gebeurt er iets vreemds: in de display verschijnt nu een min voor een gewicht terwijl er niks op de schaal staat. Kennelijk is bij het afwegen het gewicht van het bakje als negatief beschouwd. Zonder dat we dat direct in de gaten hadden is van het gewicht van het bakje inclusief de rijst het gewicht van het bakje afgetrokken. Makkelijk in het gebruik, want dan weet je meteen het nettogewicht van de rijst.
Dat je van een getal een ander getal kunt aftrekken vindt eigenlijk geen enkel kind vreemd. Je hebt een aantal dingen gekregen en je geeft weer wat weg. Tja, dan hou je minder over. Het wordt een beetje mysterieus als een bakje een negatief gewicht kan hebben. Je kunt immers ook niet een negatief aantal snoepjes overhouden als je er wat weggeeft.
Wat kinderen nu nog steeds bizar vinden, dat hebben wiskundigen in de oudheid, en de meesten zelfs tot ver na de middeleeuwen, ook absurd gevonden. Getallen van elkaar aftrekken, okay, maar negatieve getallen waren uit den boze. Diophantus bijvoorbeeld, die wel de vader van de algebra wordt genoemd, moest er niks van hebben. Hij werkte in de wereldberoemde bibliotheek van Alexandrië zo rond 200 na Christus en schreef een boek over Arithmetica. Overigens hadden Chinese en Indiase geleerden al wel met negatieve getallen gewerkt. Brahmagupta (598-670), een grote wiskundige uit India, zag bijvoorbeeld een overeenkomst tussen een negatief getal en een schuld. Dus je kleinkind kan best een negatief aantal snoepjes hebben, als een vriendinnetje er een paar te goed heeft van haar. Het idee van Brahmagupta werd pas eeuwen later in Europa weer opgepakt door de Franciscaan Luca Pacioli (1445 – 1517). Pas in de eerste helft van de 18e eeuw werden de Europese wiskundigen het eens over de betekenis en het nut van negatieve getallen.
Als we ons de moeizame tocht van het negatieve in de wiskunde voorstellen dan lijkt het niet gek dat onze (klein)kinderen voorlopig niks te maken willen hebben met het negatieve gewicht op de keukenweegschaal van oma en opa. Gewoon positief blijven denken, dat is het devies.